سوپاپ ماشین

مهم‌ترین بخش یک خودرو پیشرانه یا موتور آن است. این نیروگاه آهنین از قطعات بسیار متنوعی تشکیل شده و یکی از بخش های اصلی آن سوپاپ ماشین است. این قطعه مکانیکی در پیشرانه‌های درون‌سوز برای کنترل جریان سوخت و هوا در محفظه احتراق استفاده میشود.

سوپاپ بکار رفته در وسایل نقلیه مشابه بسیاری دیگر از سوپاپ‌های بکار رفته در صنایع گوناگون است. سوپاپ‌های موجود در پیشرانه‌های درون‌سوز با دیگر قطعات پیشرانه برای باز و بسته شدن منظم و دقیق همکاری می‌کنند. سوپاپ‌ها در بسیاری از پیشرانه‌های درون‌سوز از جمله بنزینی، دیزلی، دوگانه‌سوز و… بکار رفته اند.

بیشتر سوپاپ‌ها به خاطر حرکات رو به بالا و پایین خود شکل ویژه‌ای دارند به‌طوری‌که سر مخروطی آن‌ها به گونه‌ای روی فضای مخصوص خود قرار می‌گیرد که جریان عبور سوخت و هوا را کنترل کند. این قطعات همچنین به خاطر شکل متمایز سر سوپاپ با عنوان سوپاپ‌های قارچی نیز شناخته می‌شوند. اگر قصد دارید در رابطه با این قطعه بسیار مهم بیشتر آشنا شوید، در ادامه با تیم یودراور همراه باشید.

سوپاپ و وظایف آن

دو بخش اصلی هر سوپاپ با نام ساق سوپاپ و سر سوپاپ شناخته می‌شود. بخش سر سوپاپ به نوعی طراحی شده که در هماهنگی کامل با جایگاه خاص خود باشد. ساق سوپاپ نیز باعث اتصال سوپاپ به قطعات مکانیکی پیشرانه می‌شود تا به این ترتیب سوپاپ بتواند حرکت کند. پیشرانه‌های درون‌سوز چهار زمانه از دو نوع اصلی سوپاپ‌ها یعنی سوپاپ ورودی و سوپاپ دود استفاده می‌کنند.

دسته اول با باز شدن خود باعث ورود مخلوط سوخت و هوا به محفظه احتراق داخل سیلندر می‌شوند و پس از آن فرایندهای تراکم و احتراق صورت می‌گیرد. سوپاپ‌های دود نیز با باز شدن خود اجازه خروج گازهای ناشی از احتراق را می‌دهند. در حالت عادی میل لنگ با میل بادامک در ارتباط است تا نیروی چرخشی را به سایر قطعات منتقل کند.

حرکات میل لنگ از طریق زنجیر یا تسمه تایم به میل بادامک انتقال پیدا می‌کند. این زمان‌بندی و هماهنگی بین موقعیت میل لنگ و موقعیت میل بادامک بسیار ضروری است زیرا نه‌تنها عملکرد بهینه پیشرانه را تضمین می‌کند بلکه برای جلوگیری از تداخل عملکرد پیستون‌ها و سوپاپ‌ها در پیشرانه‌هایی با ضریب تراکم بالا اهمیت دارد.

کار سوپاپ ماشین چیست؟

وظیفه اصلی سوپاپ موتور اجازه ورود و خروج هوا به سیلندر است. هوا برای کمک به احتراق سوخت استفاده می‌شود؛ این هوا پیستون‌ها را بالا و پایین می‌راند. سوپاپ‌های موتور به دو نوع سوپاپ ورودی و سوپاپ اگزوز تقسیم‌بندی می‌شوند. بدین شکل که سوپاپ ورودی اجازه ورود هوا و دریچه اگزوز اجازه خروج هوا را می‌دهد. هر چه هوای بیشتری وارد و خارج شود، موتور کارآمدتر خواهد بود؛ در نتیجه قدرت بیشتری تولید می‌کند. به همین دلیل است که سوپاپ های موتور برای عملکرد موتور بسیار مهم هستند.

سوپاپ‌های موتور به میل بادامک متصل هستند و نیروی لازم برای جایجایی را از میل بادامک می‌گیرند؛ حرکت میل بادامک باز و بسته شدن سوپاپ ورودی و سوپاپ اگزوز را تنظیم می‌کند. میل بادامک نیز نیروی لازم را توسط تسمه یا زنجیر تایم از میل لنگ دریافت می‌کند. عملکرد صحیح میل بادامک باعث عملکرد بهتر سوپاپ خواهد شد.

آب بندی محفظه احتراق از جمله وظایف سوپاپ است. هدف از این آب‌بندی آن است که تا در زمان تراکم و انفجار نشتی به خارج نداشته باشد تا حداکثر قدرت تولید شود.

سوپاپ ماشین

سوپاپ ماشین کجای موتور قرار دارد؟

سوپاپ خودرو از لوازم یدکی خودرو است که از مهم ترین قطعات موتور محسوب می‌شود. این قطعه در سرسیلندر و متصل به میل سوپاپ یا همان میل بادامک تعبیه و نصب می‌شود.

همانطور که ذکر شد وظیفه این قطعه کنترل ورود هوا و سوخت و همچنین خروج دود از خودرو است. به گونه‌ای که می‌توان ذکر کرد در بازه زمانی مناسبی مخلوط سوخت و هوا به محفظه احتراق وارد خواهد شد. در زمان انفجار سوخت توسط سوپاپ محفظه بسته می‌شود. این نوع قطعه در مرحله تخلیه دود دوباره باز شده که به این صورت گازهای ناشی از احتراق در خودرو از محفظه خارج می‌شود. این عملکرد در تمامی خودروها مشابه و یکسان است؛ تنها تفاوتی که دارند در شکل و اندازه سوپاپ است. در هر موتور امکان دارد یک یا چند سوپاپ وجود داشته باشد.

سوپاپ ماشین

انواع سوپاپ

تقسیم بندی سوپاپ خودرو از لحاظ وظیفه و همچنین نحوه عملکرد آن انجام می‌شود. تقسیم بندی این قطعه به شرح ذیل است:

انواع سوپاپ خودرو از نظر انجام وظیفه

۱. سوپاپ ورودی یا هوا

این نوع اکسیژن مورد نیاز برای احتراق سوخت درون سیلندر را تامین می‌کند و از نظر ابعاد نسبت به سوپاپ دود بزرگتر بوده و از مقاومت حرارتی کمتری برخوردار است. در زمان پایین رفتن پیستون در سیلندر این قطعه باز می‌شود؛ به این صورت هوای مورد نیاز برای احتراق سوخت به قطعه سیلندر وارد خواهد شد. سپس زمانی که پیستون به انتهای مسیر خود برسد؛ سوپاپ هوا بسته می‌شود و پیستون به سمت بالا حرکت کرده که مخلوط سوخت و هوای درون سیلندر متراکم خواهد شد. در بیشترین حد ممکن تراکم، شمع جرقه زده و در سیلندر انفجار ایجاد می‌شود.

۲. سوپاپ خروجی یا دود

همانطور که از نامش پیداست؛ جهت خروج دود ناشی از احتراق در سیلندر است. این قطعه به خاطر قرارگیری در معرض انفجارهای سیلندر حرارت بالایی را تجربه می‌کند؛ که باید نسبت سوپاپ هوا دارای مقاومت بالاتری باشد. فعالیت این سوپاپ پس از انفجار مخلوط سوخت و هوا شروع می‌شود. به گونه‌ای که پس از رسیدن پیستون به انتهای مسیر به سمت پایین سوپاپ دود باز می‌شود و در حین بالا رفتن پیستون دود ناشی از انفجار درون سیلندر به بیرون حرکت خواهد کرد. توسط تسمه تایم اتصال داده شده به میل لنگ تنظیم زمان باز و بسته شدن سوپاپ انجام می‌شود.

انواع سوپاپ خودرو از نظر حرکت و عملکرد

۱. سوپاپ ماشین چرخشی

در برخی از سوپاپ‌ها بخش مخصوص وجود دارد که باعث حرکت چرخشی سوپاپ همزمان با حرکت بالا و پایین آن خواهد شد. این حرکت چرخشی برای جلوگیری از تشکیل رسوبات در سیت و گاید است.

۲. سوپاپ خودرو سدیمی

این نوع سوپاپ به صورت توخالی طراحی شده است که داخل آن توسط نمک فلز سدیم شده است. این نمک دارای نقطه ذوب پایینی بوده و در مجاورت با حرارت سریع ذوب می‌شود. به همین خاطر زمان بالا و پایین رفتن سوپاپ این مایع نمک فلز درون سوپاپ بالا و پایین می‌رود. به گونه‌ای که گرمای سیت به راحتی به گاید انتقال داده خواهد شد.

علل خرابی خرابی در سوپاپ ماشین

خرابی سوپاپ خودرو معمولا در شکستن ساقه، معیوب شدن سیت و یا نقص در گاید بروز می‌کند. این خرابی با صدایی شبیه به چلق چلق (خشک کار کردن موتور) و یا کاهش بازدهی موتور همراه است.

از جمله علل خرابی سوپاپ ماشین می‌توان موارد زیر را نام برد:

  • سوختن سوپاپ در اثر تنظیم نبودن نسبت هوا و سوخت در سیلندر
  • کج شدن سوپاپ‌ها ناشی از پاره شدن تسمه تایم
  • بیرون آمدن سوپاپ از جای خود و خرابی آن در اثر ایراد سیستم خنک‌کننده و داغ شدن بیش از حد سیلندر
  • خراب شدن سوپاپ در اثر نامرغوب بودن جنس گاید سوپاپ، کارکرد زیاد موتور

بررسی تفاوت موتورهای ۸ و ۱۶ سوپاپ

در گذشته برای هر سیلندر موتور، یک سوپاپ دود و یک سوپاپ هوا در نظر گرفته می‌شد. به این ترتیب اگر موتوری دارای ۴ سیلندر بود، تعداد سوپاپ‌های آن، ۸ عدد می‌شد. اما این طراحی نتایج مورد انتظار خودروسازان را فراهم نمی‌آورد. طوری که با وجود مصرف سوخت بیشتر، توان بازدهی موتور پایین بود. خودروسازان برای حل این مشکل به سراغ افزایش سرعت مکش هوا و بنزین و تخلیه کامل دود از سیلندر رفتند. به همین منظور تعداد سوپاپ خودرو ورودی و خروجی هوا و دود، هر کدام به ۲ عدد افزایش یافت. بنابراین به ازای هر سیلندر در موتور، ۴ سوپاپ ورودی و خروجی قرار گرفت. در نتیجه موتورهای ۴ سیلندر مجهز به ۱۶ سوپاپ شدند.

با این احتساب درمی‌یابیم با افزایش تعداد سیلندرها، تعداد سوپاپ‌ها نیز افزایش می‌یابد. طوری که موتورها ۶ سیلندر دارای ۲۴ سوپاپ خواهد بود. علاوه بر این، در تولید خودروهایی با توان خروجی بیشتر، امکان افزایش بیشتر سوپاپ‌ها به ازای هر سیلندر وجود دارد. این تعداد تا ۳ سوپاپ ورودی و ۲ سوپاپ خروجی، قابلیت ارتقا دارد.

سخن پایانی

در این مطلب به سوپاپ ماشین چیست و چگونه کار می‌کند؟ پرداختیم و اطلاعات مورد نیاز آن را بررسی کردیم. همانطور که متوجه شدید سوپاپ خودرو از مهم‌ترین قطعات خودرو محسوب می‌شود. این قطعه در عملکرد موتور بسیار تاثیر دارد؛ به همین دلیل اصل بودن و کیفیت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برای تهیه این قطعه باید به مدل و سال تولیدی خودرو، کیفیت ساخت و … توجه داشته باشید. شما کاربران گرامی جهت خرید سوپاپ خودرو و دیگر لوازم یدکی خودرو با اطمینان از اصالت کالا می‌توانید از طریق فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی دکتر یدکی اقدام کنید. در صورتی که اطلاعات لازم درباره این قطعات و مدل مناسب آن با مدل خودرو ندارید؛ کارشناسان این مجموعه شما عزیزان را در انتخاب بهتر راهنمایی خواهند کرد.

دانستنی های فنی خودرو

دانستنی های فنی خودرو

چه راننده باشید و چه نباشید ممکن هست یک روز با یک خودروی خراب روبه‌رو شوید. اگر به نکات فنی خودرو آگاه باشید، حل مشکل

Read More »

توقیف خودرو

ممکن است خواسته یا ناخواسته شما هم پیامک کشف حجاب دریافت کرده باشید. احتمالا شما هم مثل من بعد از دریافت این پیامک سردرگم شده

Read More »
تمدید بیمه شخص ثالث

تمدید بیمه شخص ثالث

بیمه شخص ثالث بیمه ای است که خرید آن برای تمام صاحبان وسایل نقلیه موتوری اجباری است. این بیمه در جهت جبران خسارت‌های مالی وارد

Read More »

ترس از رانندگی

گواهینامه گرفتی ولی اصلا نمی تونی پشت ماشین بشینی؟ ترس از رانندگی داری و حتی تصور اینکه خودت بتونی یه روز به تنهایی رانندگی کنی

Read More »

تعویض پلاک خودرو

تتجربه شخصی من میگه، بعد از کارشناسی ماشین، غول آخر خرید ماشین دست دوم همین تعویض پلاک خودرو است. هرچند این روزها با الکترونیکی شدن

Read More »
شرایط سنی دریافت گواهینامه

شرایط سنی دریافت گواهینامه

دریافت گواهینامه رانندگی در ایران چه شرایط سنی دارد؟ مراحل و مدارک مورد نیاز برای ثبت نام گواهینامه رانندگی در سال 1402 چیست؟ شرایط سنی

Read More »
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]

Leave a comment