پلاک خودرو

آشنایی با انواع پلاک خودرو

تمامی خودرو ها با پلاک قابل شناسایی و ردیابی هستند. هماطور که ما انسان ها با اثر انگشت خود از یکدیگر متمایز هستیم، پلاک خودرو نیز شناسه ای منحصر به فرد است و هیچ پلاک تکراری نداریم.

تاریخچه پلاک خودرو

تعویض و نصب پلاک خودرو در ایران قدمت طولانی دارد. سابقه اولین نصب و پلاک گذاری در ایران به سال 1305 برمیگردد. در آن زمان قوانینی که شامل 32 بند بود برای پلاک گذاری وضع شده بود که هر خودرو شامل پنج پلاک بود: نام کارخانه، آدرس مالک، نمره عقب، نمره جلو و پلاک مالیات. سه سال بعد وقت تعداد خودروها به 1522 دستگاه رسید، قوانین ذکر شده نیز تغییر کرد و پلاک ها شامل نام شهر و حدود  چهار عدد که در بالای نام شهر قرار داشت، شدند.( برای اطلاع از مراکز تعویض پلاک اینجا کلیک کنید) با افزایش تعداد خودروها، تصمیم گرفته شد تا در کنار اعداد، الفبای فارسی نیز استفاده شود. طی دهه هفتاد پلاک ها از شکل و شمایل قدیمی خارج و لیزری شدند. در سال 1378 بود که مسئولین تصمیم گرفتند پلاک های لیزری روز همه خودروها نصب شوند بنابراین طرح تعویض پلاک شروع شد. در این طرح مالکین خودرو موظف بودند با پرداخت مبلغی برچسب تعویض پلاک دریافت کنند. دهه 80 نوبت به پلاک های ملی رسید که هم دارای ابعاد و طرح جدیدی بود و هم در نوع شماره گذاری و چیدمان اعداد و حروف در کنار یکدیگر متفاوت شد.این مشکلات همچنان تا سال۸۷ ادامه داشت تا اینکه رئیس مرکز شماره‌گذاری راهنمایی و رانندگی اعلام کرد که حدود یک میلیون پلاک قدیمی وجود دارد که هنوز به پلاک کشوری تبدیل نشده‌اند و پانصد هزار زوج پلاک مربوط به سال‌های دهه ۴۰ و اوائل ۵۰ است که در حال حاضر وجود خارجی ندارند و از بین رفته‌اند. در پلاک‌های جدید کدهای دو رقمی که در سمت راست این پلاک‌ها بود، معرف محل سکونت و آدرس شهر و منطقه‌ای بود که مالک خودرو در زمان خرید خودرو به اداره شماره‌گذاری اعلام کرده بودند. تفاوت فاحش و اصلی و شاید دلیلی که باعث نصب این نوع پلاک بر خودروها شد، در این بود که این پلاک به خودرو تعلق نداشت و متعلق به مالک خودرو بود و با انتقال خودرو به شخصی دیگر پلاک انتقال نمی‌یافت و پلاک تنها به شخص تعلق داشت و با تغییر وسیله نقلیه، شخص همواره از پلاک ثابتی استفاده می‌کند. پلاک با طرح جدید تا حدود بیش از ۶۱ میلیون خودرو شخصی را می‌تواند تحت پوشش قرار دهد و تعداد خودرو در اسفند ۱۳۹۲ توسط مرکز پژوهش‌های مجلس ۱۵٫۱ میلیون عدد اعلام شد.

انواع پلاک های لیزری

 

1) خودروهای شخصی:

این نوع پلاک برای افراد حقیقی صادر میشود. این پلاک مستطیلی شکل بوده و از چپ به راست خوانده میشود. ترتیب این پلاک ها بصورت دو عدد، یک الفبای فارسی، سه عدد و در آخر در یک مربع دو عدد که نشانه ی منطقه می باشد وجود دارد. حرف الفبایی موجود در پلاک نشان دهنده شهر می باشد.( به عنوان مثال در ایلام عدد 98 نشان دهنده شهرستان های ایلام و حرف ل در پلاک به معنی شهرستان سیروان است یا حرف ط نشانه شهرستان بدره هست). تفاوت الفبا با دو عدد آخر پلاک چیست؟ فرق عدد با حروف الفبا در این است که دو عدد منطقه گسترده تری را نشان میدهد در حالیکه حروف منطقه دقیق تری را شامل میشود. پلاک ملی شخصی با اعداد و حروف مشکی در یک پس زمینه سفید طراحی شده و در سمت چپ آنها در یک نوار آبی پرچم جمهوری اسلامی ایران و مخفف I.R.IRAN نوشته شده است. در سمت چپ شماره پلاک به لاتین و در سمت راست تاریخ تولید آن نوشته شده است.

2) پلاک های گذر موقت:

این پلاک ها برای خودروهایی در نظر گرفته میشود که از خارج از کشور وارد شده و برای آنها مهلت محدودی در نظر گرفته شده است. این پلاک ها شامل سه بخش هستند: در سمت چپ یک عدد بین 1 تا 9 و در قسمت پایین آن یک عدد دو رقمی وجود دارد. در سمت راست کلمه گذر موقت و در زیر آن یک عدد چهار رقمی وجود دارد. این مدل پلاک هم نوشته های مشکی رنگ با پس زمینه سفید دارد و مهلت اعتبار آن تا حداکثر تا شش ماه است. افرادی که در مناطق آزاد سکونت دارند می‌تواند با استفاده از مدارکی که سکونت فرد در منطقه را اثبات می‌کند نسبت به دریافت پلاک گذر موقت اقدام کند. اشخاصی که پلاک گذر موقت در منطقه آزاد دریافت می‌کنند نمی‌توانند با خودرو خود در سراسر کشور تردد کنند و استفاده از خودرو تنها در همان منطقه امکان پذیر است.

3) تاکسی ها:

خودروهایی که دارای پلاک زرد هستند، یعنی به عنوان تاکسی استفاده می شوند. همچنین وجود داشتن حرف الفبای ت و یا کلمه TAXI در بالای پلاک نشانه دیگر آن است. کادر مربع آن نیز شامل یک عدد دو رقمی است که منطقه ای که صادر شده را نشان میدهد. این نوع پلاک به صورت کد منطقه ای مرکز استان ها( غیر از استان تهران) صادر میشود.

4) ویژه معلولین و جانبازان:

برخی افراد خاص، مثل معلولین و جانبازان دارای پلاک خودروی ویژه هستند تا برای سایر خودروها مشخص باشد و دیگران آگاه شوند. دلیل تفاوت قائل شدن این افراد با سایرین نیز برای این است که:

• اگر در محل پارک ویژه توقف کردند قابل تشخیص باشند.
• برای سهمیه بنزین و درمان مورد توجه قرار بگیرند.

این پلاک چطور قابل تشخیص است؟ تفاوت این پلاک با پلاک های شخصی وجود نماد ویژه معلولان به جای استفاده از حروف الفبایی است. نکته: پلاک های ویژه معلولین و جانبازان در سامانه های تاکسی اینترنتی همچون: اسنپ، تپسی، ماکسیم و غیره به صورت نماد ولیچر درج نشده و با حرف “ژ” نمایش داده شده و دارای دو مدل هستند:

• سرشماره 11 تا 49 برای افراد جانباز
• سرشماره 51 تا 99 برای افراد معلول

5) پلاک عمومی:

پلاک عمومی مخصوص خودروهای حمل و نقل عمومی همچون تریلی، اتوبوس، مینی بوس و غیره است. ویژگی های این نوع پلاک چیست؟

• رنگ اعداد و حروف روی آن مشکی رنگ است.
• پس زمینه آن زرد رنگ است.
• حرف الفبایی ویژه آن “ع” به معنای عمومی است.
• به صورت کد منطقه ای به غیر از تهران صادر میشود.

6) پلاک نظامی:

خودروهای نظامی به علت حساسیت کاری و امنیتی، پلاک منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه با تفکیک این نوع پلاک خودرو می پردازیم.

• پلاک ویژه خودروی نظامی با حرف <پ> نمایش داده میشود، اعداد سفید رنگ و زمینه ای سبز رنگ دارند.

• پلاک ویژه خودروی سپاه که رنگی سبز دارد و با حرف <ث> نمایش داده می شود.

• پلاک ویژه خودروهای وزارت دفاع با <ز> نمایش داده می شود و دارای پس زمینه آبی رنگ هست.

• حرف <ف> ویژه خودرو ستاد کل فرماندهی نیروهای مسلح است و رنگ زمینه آبی دارد.

• پلاک مخصوص خودرو ارتش با نماد ش نمایش داده می شود.

7) پلاک سیاسی:

این مدل پلاک که مخصوص استفاده سفارت ها هست، قابل استفاده برای کارکنان سفارتخانه ها است. کسانیکه صاحب این خودرو هستند میتوانند خودرو را بدون عوارض وارد کنند. حرف میانی این پلاک به دو صورت S  و D است( D برای دیپلمات ها و S برای خدمات سفارتخانه) به کار میرود. از آنجایی که این خودروها حفاظت مخصوصی دارند، اگر با آنها تصادف کنید برای اثبات عمدی یا غیر عمدی بودن آن باید هفت خان رستم را بگذرانید. پس زمان نزدیک شدن به این خودروها بسیار مراقب باشید.